Details

Category: ศูนย์การเรียนรู้สุขภาวะ สสส.

Hits: 228

เด็กที่มีทั้งความฉลาดทางการเรียนรู้และความฉลาดในการจัดการกับอารมณ์ เป็นเด็กที่ใคร ๆ ก็หลงรักและอยากเข้าใกล้ เพราะสองสิ่งนี้เป็นเหมือนเครื่องหมายสำคัญของความสำเร็จและความสุขในชีวิตคนเรา ดังนั้น การจะพัฒนาเด็กให้เติบโตได้อย่างเต็มศักยภาพของเขา เราจึงควรส่งเสริมทั้ง IQ และ EQ ควบคู่กันไป

IQ หรือ Intelligence Quotient หรือความฉลาดทางปัญญา คือความสามารถทางการสื่อสาร การเรียนรู้ การจำ การตัดสินใจ และการคิดอย่างมีเหตุผล ซึ่งเป็นสิ่งที่ติดตัวเด็กมาตั้งแต่เกิด และสามารถพัฒนาให้ดีขึ้นได้เต็มตามศักยภาพของเด็ก หากได้รับการกระตุ้นที่เหมาะสมโดยเฉพาะในช่วงขวบปีแรก

องค์ประกอบสำคัญของ IQ ที่ควรเสริมสร้างให้กับเด็กในช่วงปฐมวัย

• ความช่างสังเกต  เป็นทักษะที่จะช่วยดึงศักยภาพในธรรมชาติของตัวเด็กออกมา ให้เขาเข้าใจในสิ่งรอบตัว และสามารถอธิบายเรื่องราวต่าง ๆ ได้ชัดเจนยิ่งขึ้น ทั้งยังเป็นพื้นฐานสำคัญในการตัดสินใจ และการแก้ปัญหา
• การถ่ายทอดจินตนาการ  เป็นการถ่ายทอดความรู้สึกนึกคิดของเด็กให้คนรอบข้างรับรู้ได้อย่างเหมาะสม ซึ่งต้องอาศัยทั้งทักษะด้านภาษา ทักษะทางสังคม และการควบคุมอารมณ์ เพื่อจะได้อยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างมีความสุข
• การคิดเชื่อมโยงเหตุผล  เป็นความสามารถในการรับรู้ความสัมพันธ์ของสิ่งต่าง ๆ และสามารถทำนายความสัมพันธ์ที่จะเกิดขึ้นได้ โดยอาศัยการเรียนรู้จากประสบการณ์เป็นรากฐานในการเชื่อมโยงเรื่องราวต่าง ๆ อย่างเป็นเหตุเป็นผล
• การทำงานประสานกันระหว่างมือและตา  เป็นทักษะสำคัญที่สะท้อนถึงความฉลาดทางสติปัญญาผ่านการปฏิบัติ เพราะต้องอาศัยการทำงานที่ประสานกันของประสาทสัมผัสเพื่อการเรียนรู้ การคิด และการแก้ไขปัญหา

EQ หรือ Emotional Quotient หรือความฉลาดทางอารมณ์ คือความสามารถในการเข้าใจตัวเองและผู้อื่น สามารถจัดการกับอารมณ์ของตัวเอง และแสดงออกได้อย่างเหมาะสม มีการมองโลกในแง่ดี ปรับตัวได้ และอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข ซึ่งสิ่งเหล่านี้เป็นเรื่องที่สามารถพัฒนาได้จากการเลี้ยงดู และการกระตุ้นพัฒนาการอย่างเหมาะสมในวัยเด็ก

องค์ประกอบสำคัญของ EQ ที่ควรเสริมสร้างให้กับเด็กในช่วงปฐมวัย

• การรู้จักและควบคุมอารมณ์  ทั้งอารมณ์อยากได้ อยากทำตามใจตัวเอง และการรู้จักอารมณ์ของตัวเอง สามารถสงบ อดกลั้นอารมณ์ได้โดยไม่เก็บกดอารมณ์ไว้
• การเรียนรู้ระเบียบวินัย  ซึ่งเป็นเรื่องที่พ่อแม่ต้องช่วยเด็กควบคุมความประพฤติอย่างสม่ำเสมอตั้งแต่เล็ก เพื่อที่เมื่อเด็กโตขึ้นแล้ว เขาสามารถเรียนรู้ที่จะควบคุมตัวเองได้ โดยวินัยที่พ่อแม่ควรจะใส่ใจเป็นพิเศษมีตั้งแต่วินัยในเรื่องการเรียน วินัยในการควบคุมตัวเอง และวินัยในความประพฤติทั่วไป เช่น การเก็บสิ่งของ การตรงต่อเวลา หรือช่วยลูกน้อยดูแลตัวเองได้ตามวัย ไม่กดดันหรือปล่อยปละละเลยเขาจนเกินไป
• ความสนุกสนานร่าเริง  เป็นพื้นฐานการเรียนรู้ของเด็ก ที่เขาจะได้สนุกกับการเล่น ไม่ว่าจะเป็นการเล่นคนเดียว หรือเล่นเป็นกลุ่มกับเพื่อน ทำให้เด็กมีพื้นฐานอารมณ์ที่ดี จิตใจแจ่มใส และรู้จักมีปฏิสัมพันธืที่ดีกับคนรอบข้าง

15 ก.พ.2561 -  ศูนย์การเรียนรู้สุขภาวะ สสส.

Details

Category: ศูนย์การเรียนรู้สุขภาวะ สสส.

Hits: 216

มีคุณสมบัติต่อต้านอนุมูลอิสระร่างกายไม่สามารถสังเคราะห์วิตามินซีได้เอง แต่ได้จากผักและผลไม้ วิตามินซีนี้มีความสำคัญดังนี้

1. ช่วยในการสร้างคอลลาเจน ซึ่งเป็นโปรตีนชนิดหนึ่งที่เป็นส่วนประกอบของกระดูก กระดูกอ่อน กล้ามเนื้อ และหลอดเลือด

2. ช่วยรักษาหลอดเลือดฝอย กระดูก และฟันให้แข็งแรง

3. ช่วยในกระบวนการสมานแผลให้หายได้เร็ว

4. ช่วยในการสร้างสารสำคัญในร่างกายของเรา เช่น อีพิเนฟริน คอร์ติโคสตีรอยด์ เป็นต้น

นอกจากนี้ วิตามินซียังช่วยให้การดูดซึมของธาตุเหล็กจากทางเดินอาหารได้ดียิ่งขึ้นอีกด้วย

14 ก.พ.2561 - ศูนย์การเรียนรู้สุขภาวะ สสส.

Details

Category: ศูนย์การเรียนรู้สุขภาวะ สสส.

Hits: 245

เข่าเสื่อมเป็นอาการที่รักษาไม่หายขาด และมักจะมีอาการปวดเรื้อรัง เป็นๆ หายๆ ถึงแม้ว่าจะเป็นอาการที่ไม่ร้ายแรงถึงชีวิต ผู้ป่วยมักทุกข์ทรมาน

แนวทางป้องกันไม่ให้เข่าเสื่อม

1. อย่ากินและนั่งมากจนอ้วน พบว่าถ้าลดน้ำหนักตัวลงได้ประมาณ 5 กิโลกรัม สามารถลดความเสี่ยงที่จะเป็นโรคเข่าเสื่อมได้ถึงร้อยละ 50 มีหลักฐานยืนยันในผู้มีอาการปวดเข่า พบว่าอาการปวดจะดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญถ้าน้ำหนักตัวลดลง

2.โครงสร้างเข่าผิดปกติ ลักษณะของโครงสร้างเข่าปกติมีหลายชนิด (เข่าโก่ง เข่าชิด หรือเข่าแอ่น) ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อหาทางแก้ไขตั้งแต่อายุยังน้อย เช่น การเสริมรองเท้า การใส่อุปกรณ์ช่วยพยุง หรือถ้าไม่สามารถทำอะไรได้

3. หลีกเลี่ยงการเล่นกีฬาปะทะที่จะนำมาซึ่งอาการบาดเจ็บของเข่า ควรเล่นกีฬาเพื่อสุขภาพ ไม่ใช่เอามัน ไม่ควรเสี่ยงปะทะ เอาชนะกันอย่างเอาเป็นเอาตาย

4.ไม่ควรอยู่ในท่าคุกเข่า นั่งยอง ยืน เป็นเวลานาน ผู้ที่ต้องคุกเข่าทำงานอาจต้องหาวัสดุที่นิ่มมารองบริเวณเข่าเพื่อกระจายแรงกด ถ้าจำเป็นอยู่ในท่าเหล่านี้นานๆ ให้พยายามเปลี่ยนอิริยาบถบ่อยๆ เพื่อให้แรงกดที่ข้อสลับเปลี่ยนที่ไปเรื่อยๆ ในกิจกรรมทางศาสนาที่ต้องนั่งพับเพียบกับพื้นเป็นเวลานาน ให้สลับนั่งพับเพียบซ้าย-ขวาบ่อยๆ ไม่ควรรอจนเข่าปวดแล้วจึงขยับ

5.เลี่ยงกิจกรรมที่มีแรงกระแทกหรือแรงบิดต่อข้อเข่าสูง เช่น การกระโดดซ้ำๆ การยกของหนักเกินกำลัง การหมุนตัวด้วยการใช้หัวเข่า

6.ลองวัดความยาวขาดู นอนหงาย ปล่อยขาตามสบายแต่ไม่กาง ให้เพื่อนคลำปุ่มกระดูกบริเวณที่เท้าสะเอว และกลางตาตุ่มของเท้าด้านใน วัดระยะห่างจากทั้ง 2 จุดในขาข้างหนึ่ง ถ้าขาสองข้างยาวไม่เท่ากันเกิน 2 เซนติเมตร ต้องเสริมรองเท้าในระยะที่ขาด

7.ออกกำลังกล้ามเนื้อหน้าขาให้แข็งแรง อาจใช้วิธีการที่ทำกันทั่วไป คือ ถุงทรายน้ำหนัก 1-2 กิโลกรัม มาผูกกับข้อเท้า นั่งห้อยขาแล้วยกขึ้น-ลง ช้าๆ ถ้าได้ 10 ครั้ง แล้วเมื่อยพอดี ให้ทำซ้ำอีก 2 เซท หรือจะออกกำลังด้วยการยืนย่อเข่าทั้ง 2 ข้างประมาณ 20 องศา ค้างไว้ 1 วินาที แล้วเหยียดเข่า ทำซ้ำประมาณ 10 ครั้ง ถ้ารู้สึกว่าง่ายไป อาจยืนขาเดียวพิงฝา ปรับจนทำได้ประมาณ 10 ครั้ง แล้วเมื่อยพอดี ทำซ้ำอีก 2 เซท

8. ถ้ามีอาการบาดเจ็บของเข่า มีอาการบวม ต้องทำการรักษา และงดการทำกิจกรรมที่ทำให้มีอาการปวดมากขึ้น เมื่อหายยังไม่สนิทต้องระวังไม่ให้เป็นซ้ำและอย่าปล่อยให้มีอาการเรื้อรัง

9. ไม่ควรใส่ส้นสูง จะทำให้เข่าแอ่น มีโอกาสที่เข่าจะเสื่อมได้ง่าย สวมใส่รองเท้าที่เหมาะกับกีฬาแต่ละประเภท เช่น รองเท้าวิ่งก็ควรมีส้นรองเท้าที่นิ่มรับแรงกระแทกได้ดี รองเท้าสำหรับใส่เล่นแบดมินตันหรือเทนนิสควรมีพื้นบางเพื่อไม่ให้พลิกได้ง่าย เป็นต้น

ถ้าดูแลเข่าของเราให้ดีวันนี้ จะปราศจากอาการปวดในวันหน้า

15 ก.พ.2561 - ศูนย์การเรียนรู้สุขภาวะ สสส.

Details

Category: ศูนย์การเรียนรู้สุขภาวะ สสส.

Hits: 405

โรคพยาธิใบไม้ตับ มีสาเหตุมาจากหนอนพยาธิที่มีชื่อเรียกว่า “พยาธิใบไม้ตับ” (Opisthorchis viverrini) ซึ่งมีรูปร่างแบนคล้ายใบไม้ ส่วนหัวและท้ายเรียวมน ขนาดยาว 5-10 มิลลิเมตร กว้าง 0.7-1.5 มิลลิเมตร สีแดงเรื่อคล้ายสีโลหิตจาง ๆ โรคนี้เกิดได้ในคนและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมหลายชนิด เช่น แมว สุนัข เป็นต้น ในประเทศไทยพบมากทั้งภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคเหนือ ส่วนภาคอื่น ๆ พบได้บ้างแต่น้อยมาก

ปัจจัยของการเกิดโรค

1. จากนิสัยการกินอาหารของประชาชนท้องถิ่นที่นิยมกินอาหารที่ปรุงจากปลาน้ำจืดเกล็ดแบบดิบหรือสุก ๆ ดิบ ๆ ที่เรียกว่า “ก้อยปลา” ส่วนมากจะได้ปลามากในช่วงปลายฤดูฝน ต้นฤดูหนาว ซึ่งปลามีตัวอ่อนพยาธิระยะติดต่อ “เมตาเซอร์คาเรีย” ในเนื้อปลามากกว่าฤดูอื่น ๆ
2. การแพร่กระจายของโรคยังดำเนินอยู่ตลอดเวลา เนื่องจากสุขาภิบาลในชนบทยังพัฒนาไปไม่ทั่วถึง วิถีชีวิตที่ทำไร่ทำนา ยังถ่ายอุจจาระลงน้ำ หรือตามพุ่มไม้ เมื่อฝนตกจะชะอุจจาระลงแหล่ งน้ำ หรือลงบนพื้นดินทำให้หอยบิไทเนียหรือหอยไซมีโอกาสกินไข่พยาธิและเจริญเติบโตในหอยได้
3. จากแหล่งน้ำต่าง ๆ มีหอยบิไทเนียหรือชอนไซ (โฮสต์กึ่งกลางตัวที่ 1) และมีปลาน้ำจืดเกล็ดขาว (โฮสต์กึ่งกลางตัวที่ 2) อยู่ร่วมกันทำให้วัฏจักรชีวิตของพยาธิใบไม้ตัดครบวงจรสมบูรณ์
4. รัฐบาลสนับสนุนการเกษตรโดยสร้างแหล่งน้ำเป็นการเพิ่มแหล่งเพาะพันธุ์ของหอยและปลา ซึ่งเป็นโฮสต์กึ่งกลางส่งผ่านต่อโรค ดังนั้นการปรุงสุกด้วยความร้อนในการกินปลาจึงจะปลอดภัยจากการกินตัวอ่อนพยาธิใบไม้ตับเข้าไป

ผู้ป่วยโรคพยาธิใบไม้ตับเมื่อเริ่มแสดงอาการ ผู้ป่วยจะแน่นท้องที่ใต้ชายโครงขวา อาจจุกแน่นไปที่ใต้ลิ้นปี่ อาการอื่น ๆ ได้แก่ เบื่ออาหาร ท้องอืด ตับโต ถ่ายเหลวเป็นบางครั้ง มีไข้ต่ำ ๆ มีอาการ “ออกร้อน” ในระยะท้ายของโรคผู้ป่วยอาจมี ท่อน้ำดีอุดตัน เกิดภาวะตัวเหลืองหรือดีซ่าน มีตับโตมาก คลำได้เป็นก้อนแข็ง ผิวขรุขระ ตับนุ่มอ่อน มีน้ำในช่องท้องและมีอาการบวมน้ำ ผู้ป่วยอ่อนเพลีย น้ำหนักลด เมื่อมะเร็งลุกลามไปยังอวัยวะระบบอื่น ๆ อาการจะทรุดหนักและเสียชีวิต ปัจจุบันองค์การอนามัยโลกยอมรับว่าพยาธิใบไม้ตับเป็นปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดมะเร็งท่อน้ำดีในคน พยาธิใบไม้ตับถือเป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญของการเกิดมะเร็งท่อน้ำดี

การรักษา

ให้ยาพราซิควอเทล 600 มิลลิกรัม ตามน้ำหนักตัว ให้กิน 40 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม กินครั้งเดียวหลังอาหารหรือก่อนนอน

การควบคุมและป้องกัน

1. ให้สุขศึกษาทราบถึงอันตรายที่พยาธิใบไม้ตับ เป็นสาเหตุทำให้เป็นมะเร็งท่อน้ำดี ให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของประชาชนที่ชอบกินอาหารเมนูปลาปรุงดิบ กินปลาดิบ หรือปรุงแบบสุก ๆ ดิบ ๆ
2. ส่งเสริมให้ประชาชนถ่ายอุจจาระในส้วม หรือขุดหลุมฝังกลบเมื่อถ่ายนอกส้วม
3. ให้การรักษาสัตว์รงโรคที่เป็นแหล่งแพร่กระจายของพยาธิใบไม้ตับ คือ สุนัข แมว ฯลฯ (อาหารประเภท หอย ปลา กินแบบปรุงสุก) เพื่อกำจัดตัวอ่อน พยาธิใบไม้ในโฮส์กึ่งกลาง (อาหารทุกเมนูปรุงให้สุกด้วยความร้อน)
4. ให้การรักษาผู้ที่เป็นพยาธิใบไม้ตับทุกคน 

13 ก.พ.2561 -  ศูนย์การเรียนรู้สุขภาวะ สสส.